Các nhà sinh vật học động vật hoang dã ở Florida, Hoa Kỳ đã phải sử dụng mọi cách có thể để chống lại loài trăn phá hoại này. Từ việc tổ chức các cuộc thi săn bắn công khai, thuê thợ săn chuyên nghiệp cho đến gắn thiết bị theo dõi vào những con rắn đực "do thám" để tìm ổ trăn cái lớn. Hiện nay, họ đã nghĩ ra một công cụ mới mang tính đột phá hơn cả: thỏ robot.
Các nhà khoa học tại Đại học Florida đang triển khai cái gọi là "robot thỏ" trên khắp Nam Florida với hy vọng dụ trăn Miến Điện ra khỏi nơi ẩn náu để tiêu hủy chúng. Mục tiêu là tiết kiệm thời gian tìm kiếm rắn trong đầm lầy, một công việc vốn rất tốn công sức. Những chú thỏ robot này được Cơ quan quản lý nước Nam Florida tài trợ và được Ủy ban bảo tồn cá và động vật hoang dã Florida hỗ trợ.
Những chú thỏ robot điều khiển từ xa đã được đặt tại nhiều địa điểm không được tiết lộ ở Nam Florida để xem chúng đánh lừa loài rắn xâm lấn tốt như thế nào.
Từ thỏ sống đến thỏ robot: Mô phỏng hoàn hảo từ nhiệt độ đến chuyển động
Thỏ animatronic được trang bị động cơ và máy sưởi bên trong, được thiết kế để mô phỏng hoàn hảo hành vi và nhiệt độ cơ thể của thỏ đầm lầy sống ( Sylvilagus palustris ), một trong những con mồi mà trăn Miến Điện rất thích ăn.
Robert McCleery, nhà sinh thái học động vật hoang dã tại Đại học Florida, người dẫn đầu dự án thỏ, chia sẻ: "Các đối tác của chúng tôi đã cho phép chúng tôi thử nghiệm những điều nghe có vẻ hơi điên rồ này. Làm việc ở Everglades mười năm, bạn sẽ thấy mệt mỏi khi phải ghi chép lại vấn đề. Bạn muốn giải quyết nó".
Trăn Miến Điện, loài rắn xâm lấn nguy hiểm đang tàn phá hệ sinh thái Everglades ở Florida, vừa phải đối mặt với một kẻ thù "chưa từng có": thỏ robot chạy bằng năng lượng mặt trời. Được thiết kế để mô phỏng thỏ thật từ chuyển động, nhiệt độ cho đến mùi hương, những con mồi nhử công nghệ cao này đang được các nhà khoa học triển khai với hy vọng dụ những con rắn đói ra khỏi nơi ẩn náu để tiêu hủy.
Trước đây, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm thả thỏ sống vào chuồng để thu hút trăn Miến Điện. Phương pháp này thực sự hiệu quả, thu hút được khoảng một con trăn mỗi tuần. Tuy nhiên, việc chăm sóc và quản lý những con thỏ sống rất tốn công sức. Các nhà nghiên cứu tin rằng thỏ robot có thể làm tốt công việc này mà không gây ra những vấn đề phức tạp.
Để hiện thực hóa ý tưởng, McCleery và đồng nghiệp Chris Dutton đã tập hợp 40 con thỏ đồ chơi và thay thế lớp bông bên trong bằng các linh kiện điện chạy bằng năng lượng mặt trời. Chúng cũng được phủ lớp chống thấm nước để chịu được mưa và độ ẩm ở Nam Florida.
Đầu tháng 7, những con thỏ robot đã được đặt ở nhiều địa điểm không được tiết lộ trong một nghiên cứu thí điểm, để xem liệu chúng có thể đánh lừa được trăn Miến Điện hay không.
Những chú thỏ robot tỏa nhiệt và di chuyển, giống như những chú thỏ đầm lầy thực sự.
"Kẻ săn mồi" công nghệ cao và mục tiêu "loại bỏ có chủ ý"
Những con mồi nhử điều khiển từ xa này được trang bị camera nhỏ, được lập trình để nhận diện chuyển động. Khi một con trăn trườn qua, camera sẽ gửi thông báo, nhắc nhở các nhà nghiên cứu điều chỉnh nguồn cấp dữ liệu video để xem loại rắn nào đang đến gần.
Mike Kirkland, nhà sinh vật học động vật xâm lấn hàng đầu của Khu quản lý nước Nam Florida, cho biết: "Nếu phát hiện ra con trăn đó, nó sẽ liên lạc với một người như tôi, người luôn túc trực 24 giờ một ngày, và sau đó tôi có thể triển khai một trong nhiều nhà thầu của chúng tôi đến để loại bỏ nó".
Ông Kirkland tin rằng nếu họ có thể thấy một số lượng đáng kể những con trăn đến điều tra những con thỏ robot này thì đó sẽ là một thành công, bởi vì hiện tại, trăn rất giỏi trong việc ẩn mình.
Nếu thí nghiệm ban đầu không thu hút được trăn, các nhà khoa học dự định sẽ tiến hành vòng thử nghiệm thứ hai bằng cách thêm mùi thỏ thật vào các sinh vật cơ khí này. McCleery chia sẻ: "Chúng tôi muốn ghi lại tất cả các quá trình mà một con thỏ thực sự sẽ thực hiện".
Cuộc chiến sinh tồn và hy vọng giảm thiểu thiệt hại
Trăn Miến Điện có nguồn gốc từ Đông Nam Á nhưng bắt đầu du nhập vào Hoa Kỳ từ những năm 1990 và 2000 thông qua hoạt động buôn bán thú cưng. Sau khi trốn thoát hoặc bị chủ thả, chúng đã nhanh chóng sinh sôi nảy nở ở Everglades do ít có động vật săn mồi tự nhiên.
Hậu quả là nhiều loài bản địa như thỏ, cáo, thú có túi và gấu mèo đã phải trả giá. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy trăn Miến Điện là nguyên nhân gây ra 77% số ca tử vong của thỏ tại Vườn Quốc gia Everglades.
Nếu thí nghiệm ban đầu thất bại, các nhà nghiên cứu dự định sẽ thêm mùi thỏ thật vào mồi nhử.
Mặc dù các chuyên gia cho rằng việc diệt trừ hoàn toàn trăn Miến Điện khỏi Florida là bất khả thi, nhưng các nhà bảo tồn và sinh vật học đang nỗ lực hết mình để giảm thiểu số lượng loài này.
Ví dụ, Thử thách bắt trăn Florida thường niên mời gọi mọi người tham gia giết và di dời càng nhiều trăn Miến Điện càng tốt trong thời gian mười ngày để có cơ hội trúng giải thưởng 10.000 đô la.
Kể từ năm 2019, các thợ săn trăn do chính quyền thuê đã tiêu diệt được gần 16.000 con rắn.
Dự án thỏ robot là một trong những nỗ lực sáng tạo nhất, cho thấy quyết tâm của Florida trong cuộc chiến chống lại loài trăn xâm lấn. Dù kết quả còn phải chờ đợi, đây vẫn là một bước đi táo bạo, sử dụng công nghệ để bảo vệ sự cân bằng sinh thái mà không gây hại đến các loài động vật bản địa khác.
