Theo trang tin k-politika (Nga), trong tháng 9/, Mỹ và Nhật Bản sẽ tổ chức một cuộc tập trận chung trên lãnh thổ Nhật Bản. Giới quan sát cho rằng hoạt động này có thể mở đường cho việc Washington triển khai hệ thống tên lửa tầm trung Typhon tại nước đồng minh châu Á. Thông tin này ngay lập tức vấp phải phản ứng gay gắt từ Bộ Ngoại giao Nga.
Typhon ở Nhật Bản – mối đe dọa mới
Vài ngày trước, hãng tin Kyodo dẫn nguồn tin cho biết Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản và quân đội Mỹ trong khuôn khổ cuộc tập trận quy mô lớn Resolute Dragon (11–25/9) sẽ diễn tập triển khai hệ thống tên lửa tầm trung Typhon tại căn cứ Thủy quân lục chiến Mỹ Iwakuni, tỉnh Yamaguchi.
Đây là lần đầu tiên Typhon được bố trí trên lãnh thổ Nhật Bản. Theo kế hoạch của Washington và Tokyo, sau khi kết thúc tập trận, hệ thống này sẽ được rút khỏi Iwakuni.
Dù chỉ là triển khai tạm thời, việc bố trí Typhon đã vấp phải phản ứng gay gắt từ phía Nga. Ngày 29/8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova kêu gọi Tokyo xem xét lại quyết định này. Bà cảnh báo rằng trong trường hợp ngược lại, Nhật Bản sẽ phải gánh toàn bộ trách nhiệm cho những diễn biến tiêu cực trong khu vực.
Một cuộc tập trận chung của Mỹ và Nhật Bản. Nguồn: Nikkei Asia
Bà Zakharova nhấn mạnh: “Chúng tôi coi đây là một bước đi gây mất ổn định, nằm trong đường lối mà Washington theo đuổi nhằm gia tăng năng lực triển khai tên lửa tầm trung trên đất liền tại nhiều khu vực trên thế giới.”
Bà cho rằng việc hình thành và mở rộng năng lực tên lửa ở các khu vực giáp Nga sẽ tạo ra mối đe dọa trực tiếp đối với an ninh chiến lược của Liên bang Nga. Theo Zakharova, diễn biến này sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho ổn định khu vực và toàn cầu, trong đó có việc làm gia tăng nguy cơ đối đầu giữa các cường quốc hạt nhân.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga kết luận: “Chúng tôi coi những bước đi này là hành động thù địch có chủ ý, phớt lờ lợi ích quốc gia của Nga. Do đó, chúng tôi buộc phải thực hiện các biện pháp quân sự – kỹ thuật bù đắp cần thiết.”
Typhon nguy hiểm thế nào
Typhon là tổ hợp tên lửa chiến thuật tầm trung đất đối đất, được lục quân Mỹ đưa vào trang bị năm 2022. Hệ thống này do tập đoàn Lockheed Martin phát triển và sản xuất, dựa trên bệ phóng thẳng đứng Mk 41 của hải quân Mỹ và hệ thống phòng thủ Aegis.
Typhon có thể phóng tên lửa hành trình Tomahawk với tầm bắn tới 1.800 km, tên lửa SM-6 với tầm bắn 460 km, cũng như các phiên bản tiên tiến của tên lửa đánh chặn RIM-174 SM-6 ERAM.
Hệ thống tên lửa Typhon khai hỏa. Nguồn: United24 Media
Một tiểu đoàn Typhon bao gồm bốn bệ phóng di động, sở chỉ huy cơ động, xe vận tải – nạp đạn và xe đảm bảo trực chiến. Mỗi bệ phóng chứa bốn tên lửa. Đây thực chất là phiên bản trên bộ của bệ phóng thẳng đứng Mk 41 vốn được trang bị trên tàu chiến, cho phép khai hỏa nhiều loại đạn khác nhau.
Trong bối cảnh này, cần nhắc lại rằng năm 2019 Mỹ đã rút khỏi Hiệp ước INF về loại bỏ tên lửa tầm trung và tầm ngắn. Khi đó, Nga tuyên bố sẽ không sản xuất và triển khai chừng nào Mỹ chưa làm điều tương tự ở bất kỳ khu vực nào. Tuy nhiên, ngày 4/8 vừa qua, Bộ Ngoại giao Nga khẳng định nước này không còn bị ràng buộc bởi các hạn chế tự nguyện, bởi điều kiện để duy trì lệnh cấm đó đã không còn tồn tại.
Oreshnik nhập cuộc
Theo kênh tin tức INSIDER BLACK (Nga), sau khi có thông báo về việc triển khai Typhon tại Nhật Bản, Tổng thống Vladimir Putin đã ra lệnh bố trí tổ hợp tên lửa Oreshnik gần quần đảo Kuril. Theo các nguồn tin nội bộ trong chính phủ Nga, đây là động thái nhằm cho thấy Moscow sẽ không chấp nhận việc Mỹ tăng cường hệ thống tên lửa ngay sát biên giới.
Oreshnik là tên lửa "không thể đánh chặn" của Nga. Ảnh: Sputnik
Nguồn tin cho biết Bộ Ngoại giao Nga đã yêu cầu Mỹ giải thích qua các kênh kín, song Điện Kremlin đánh giá rằng cảnh báo ngoại giao là chưa đủ. K-politika dẫn các nguồn tin này nhấn mạnh, phía Nhật Bản đã rơi vào tình trạng căng thẳng sau bước đi đáp trả của ông Putin.
INSIDER BLACK cũng cho biết thêm: “Sau khi Oreshnik được triển khai tới Kuril, quân đội Nga đã nhận lệnh tăng cường Hạm đội Thái Bình Dương bằng các tổ hợp tên lửa chống hạm và bổ sung hỗ trợ từ không quân. Máy bay sẽ được điều động từ các căn cứ ở Bắc Cực.
Đây là khu vực hội tụ lợi ích của ba cường quốc, và bất kỳ sự yếu thế nào cũng có thể dẫn đến mất kiểm soát. Vì vậy, việc triển khai Oreshnik mới chỉ là bước đầu tiên, chắc chắn sẽ còn những động thái tiếp theo”.
Ngoài Kuril, trước đó Nga đã tuyên bố sẽ triển khai hệ thống tên lửa siêu vượt âm tầm trung Oreshnik tại Belarus vào cuối năm nay – một động thái được đánh giá là đe dọa trực tiếp đối với Ukraine. Tuy nhiên, với tình hình trước mắt, Nhật Bản mới là quốc gia trước tiên phải lo ngại về hệ thống tên lửa này.
